શક્ય તેટલા રસદાર, સૌથી મીઠા તરબૂચને ઉગાડવા માટે આ ટીપ્સનો ઉપયોગ કરો – તમારે માત્ર એક બીજ, સારી રીતે નિકાલ કરેલી માટી, પાણી અને સૂર્યની જરૂર છે.
વોટરમિલોન કેવી રીતે ઉગાડવું?
તરબૂચ ઉગાડવા માટે અહીં કેટલીક મૂળભૂત આવશ્યકતાઓ છે
તરબૂચની ખેતી માટે આદર્શ પરિસ્થિતિઓ
તરબૂચને વૃદ્ધિ માટે ગરમ વાતાવરણની જરૂર છે. તે તમિલનાડુ, કર્ણાટક, આંધ્ર પ્રદેશ, ઓરિસ્સા, પશ્ચિમ બંગાળ અને રાજસ્થાન જેવા સ્થળોએ આખું વર્ષ ઉગાડી શકાય છે. જો કે તે હિમ માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. તેથી હરિયાણા જેવા સ્થળોએ હિમ પછી જ તેની ખેતી કરી શકાય છે. નહિંતર, આ ગ્રીનહાઉસીસમાં ઉગાડવામાં આવવી જોઈએ જે હિમથી પર્યાપ્ત રક્ષણ ધરાવે છે.
પાણીની ખેતી માટેનું વાતાવરણ
ગરમ ઋતુનો પાક હોવાથી, છોડને ફળોના ઉત્પાદન માટે સારા સૂર્યપ્રકાશ અને શુષ્ક હવામાનની જરૂર પડે છે. જો તેઓ એવા સ્થળોએ ઉગાડવામાં આવે છે જ્યાં શિયાળો વધુ અથવા ઓછો તાપમાન હોય, તો પછી તેમને ઠંડા અને હિમથી પર્યાપ્ત સુરક્ષા પ્રદાન કરવી આવશ્યક છે. તેઓ સહેજ હિમ પ્રત્યે અત્યંત સંવેદનશીલ હોય છે અને તેથી હિમને પાકથી દૂર રાખવા કાળજી લેવી જરૂરી છે. 24-27⁰C બીજ અંકુરણ અને તરબૂચના છોડના વિકાસ માટે આદર્શ છે. ઠંડકવાળી રાત ફળમાં શર્કરાનો પૂરતો વિકાસ સુનિશ્ચિત કરશે.
ભારતમાં તરબૂચની ઋતુઓ ભારતમાં
, આબોહવા મોટાભાગે ઉષ્ણકટિબંધીય હોવાથી, તમામ ઋતુઓ તરબૂચની ખેતી માટે યોગ્ય છે. જો કે, તરબૂચ ઠંડા અને હિમ પ્રત્યે સંવેદનશીલ હોય છે. તેથી, દેશના ભાગોમાં જ્યાં શિયાળો તીવ્ર હોય છે, હિમ પસાર થયા પછી તરબૂચની ખેતી કરવામાં આવે છે. તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર, આંધ્રપ્રદેશ વગેરે સ્થળોએ તરબૂચની ખેતી વર્ષના લગભગ કોઈપણ સમયે શક્ય છે.
તરબૂચની ખેતી માટેની જમીન
રેતાળ લોમ જમીનમાં તરબૂચ શ્રેષ્ઠ રીતે ઉગે છે જે સરળતાથી વહે છે. તે કાળી જમીન અને રેતાળ જમીનમાં પણ સારી રીતે ઉગે છે. જો કે, તેમની પાસે સારી માત્રામાં કાર્બનિક સામગ્રી હોવી જોઈએ અને પાણી રોકવું જોઈએ નહીં. જમીનમાંથી પાણી સહેલાઈથી નીકળી જવું જોઈએ, અન્યથા વેલાને ફંગલ ચેપ થવાની સંભાવના છે.
તરબૂચની ખેતી માટે pH
જમીનનો pH 6.0 અને 7.5 ની વચ્ચે હોવો જોઈએ. એસિડિક માટી બીજને સુકાઈ જશે. જ્યારે તટસ્થ pH ધરાવતી જમીનને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે, તે જમીન સહેજ આલ્કલાઇન હોવા છતાં પણ સારી રીતે વિકાસ કરી શકે છે.
તરબૂચ ઉગાડવા માટે સિંચાઈ
તરબૂચ સૂકી ઋતુનો પાક છે અને તેનું વાવેતર સિંચાઈથી કરવું જોઈએ. તરબૂચના પલંગને વાવણીના બે દિવસ પહેલા અને બીજ વાવ્યાના 5 દિવસ પછી ફરીથી સિંચાઈ કરવામાં આવે છે. જેમ જેમ છોડ વધે છે તેમ તેમ સિંચાઈ દર અઠવાડિયે કરવામાં આવે છે. સિંચાઈ સમયે પાણીના તાણ પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે કારણ કે તે ફળને તિરાડ તરફ દોરી શકે છે. સિંચાઈ કરતી વખતે, છોડના મૂળ વિસ્તાર સુધી પાણી મર્યાદિત હોવું જોઈએ. વેલા અથવા અન્ય વનસ્પતિના ભાગોને ભીના કરવાનું ટાળવું જોઈએ, ખાસ કરીને ફૂલો અથવા ફળના સમયે, કારણ કે ભીનાશથી ફૂલો, ફળો અથવા સંપૂર્ણ રીતે છોડ સુકાઈ જાય છે. આ ઉપરાંત, વનસ્પતિના ભાગોને ભીના કરવાથી પણ ફૂગના રોગોના વિકાસ થઈ શકે છે. મૂળની નજીક ભેજ જાળવવો જોઈએ જેથી છોડ ટેપરુટ સિસ્ટમનો વિકાસ કરે. પરિપક્વતા નજીક ફળ તરીકે, સિંચાઈની આવર્તન ઓછી થાય છે અને લણણીના તબક્કા દરમિયાન તે સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ જાય છે. આ ફળમાં સ્વાદ અને મીઠાશ વિકસાવવામાં મદદ કરે છે.
જમીનની તૈયારી અને તરબૂચના બીજ રોપવા
જ્યાં સુધી જમીન ખૂબ જ ઝીણી ઝીણી ઝીણી ન બને ત્યાં સુધી જમીન ખેડવામાં આવે છે. ત્યારબાદ જે પ્રકારે વાવણી કરવાની હોય છે તે પ્રમાણે જમીન તૈયાર કરવામાં આવે છે. તરબૂચ સામાન્ય રીતે ખેતરોમાં સીધું જ બીજ વાવવામાં આવે છે. જો કે, જો તેને હિમથી બચાવવાની હોય, તો પછી તેને નર્સરી અથવા ગ્રીનહાઉસમાં બીજ વાવવામાં આવે છે અને બાદમાં મુખ્ય ખેતરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે.
તે ઉત્તર ભારતમાં ફેબ્રુઆરીથી માર્ચ મહિના દરમિયાન અને પછી પશ્ચિમ અને ઉત્તર પૂર્વ ભારતમાં નવેમ્બરથી જાન્યુઆરી દરમિયાન વાવવામાં આવે છે. ઉપરની જમીનમાંથી 2-3 સે.મી.ની ઊંડાઈએ બીજ વાવવામાં આવે છે. વાવણી દરમિયાન અંતરની પદ્ધતિ વાવણીના પ્રકાર અનુસાર બદલાય છે.
તરબૂચની ખેતીમાં પરાગનયન તરબૂચની
ખેતીમાં આ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. મોટાભાગના અન્ય પાકોથી વિપરીત, તરબૂચના છોડ પરના ફૂલો તેમના પોતાના પર ફળોમાં વિકાસ કરી શકતા નથી. અગાઉ સૂચવ્યા મુજબ, નર અને માદા ફૂલો એક જ છોડ પર ઉગે છે, પરંતુ, અલગથી. નર ફૂલો કદમાં નાના હોય છે અને પહેલા દેખાય છે જ્યારે માદા ફૂલો મોટા હોય છે અને પછી દેખાય છે. માદા ફૂલોના પાયામાં નાના ફળ હોય છે. જો તે સુકાઈ જાય, તો તેનો અર્થ એ છે કે ત્યાં કોઈ પરાગનયન થશે નહીં. પ્રકૃતિમાં, મધમાખીઓ પરાગ વહન કરે છે જ્યારે ફૂલથી ફૂલ સુધી અમૃત એકત્ર કરે છે. તેથી, તરબૂચના ખેતરમાં કૃત્રિમ મધપૂડો ઉભો કરવો એ સારો વિચાર છે. તરબૂચના ખેતરમાં એક એકર દીઠ એક મધપૂડો પર્યાપ્ત કરતાં વધુ છે.
મેન્યુઅલ પોલિનેશન વહેલી સવારે કરવામાં આવે છે. મેન્યુઅલ પોલિનેશન માટે નીચેના પગલાંઓ અનુસરવા જોઈએ:
નર ફૂલો તોડી નાખો
તેની આસપાસની પાંખડીઓ દૂર કરો
નર ફૂલનું પુંકેસર (જેમાં પરાગ હોય છે) માદા ફૂલના કલંક (જે કેન્દ્રમાં હોય છે) સામે બ્રશ કરવામાં આવે છે. આ પરાગને માદા ફૂલને વળગી રહેવામાં મદદ કરે છે
એવું કહેવાય છે કે પ્રારંભિક માદા ફૂલો શ્રેષ્ઠ ફળ આપે છે. કેટલાક ખેડૂતો ફળ સેટ થઈ જાય પછી ડાળીની ટોચને ચૂંટી કાઢે છે. આ તેમને મોટા ફળો પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરે છે.
તરબૂચમાં ફર્ટિગેશન
જ્યારે તરબૂચની ખેતી ટપક સિંચાઈ પર કરવામાં આવે છે, ત્યારે નીચે પ્રમાણે ખાતરો ટપકમાં આપી શકાય છે. તરબૂચમાં પૌષ્ટિક તત્વોની વધુ માંગ હોય છે, તેથી ઉત્પાદન ક્ષમતામાં ઘટાડો ન થાય તે માટે જમીનમાં ખાતરોનું સંતુલન જાળવવું જરૂરી છે. આ કારણોસર, જરૂરી ખનિજ અને કાર્બનિક તત્વો પ્રદાન કરવા આવશ્યક છે. ફળોના વિકાસ દરમિયાન છોડમાં કેલ્શિયમ અને પોટેશિયમ જેવા પોષક તત્વોની સૌથી વધુ માંગ હોય છે.